De scholen van Wonderwijs maken elke dag werk van ‘het goede’ voor leerlingen. Dat wat goed gaat, wat ons verder brengt, waar we positief op terugkijken en wat ons sterker maakt, hoor je terug in de verhalen van leerlingen, ouders en medewerkers over de scholen. Die waarderende verhalen vertellen iets over onze cultuur en onze visie, over hoe wij willen werken, leren en leven. Tegelijkertijd zijn we ook open en eerlijk over wat minder goed gaat, want daar willen we van leren.

Het verhaal van Wonderwijs kent meerdere dimensies: een pedagogische, onderwijskundige, maatschappelijke en levensbeschouwelijke. We moedigen onze scholen aan hun verhaal aan te scherpen en zelfbewust uit te dragen. De basis daarvoor is de dialoog binnen de leer-en leefgemeenschap van de school, met teams, leerlingen, ouders en partners. Over vragen als: Wat willen wij en wil ik onze leerlingen meegeven voor hun leven? Wat drijft mij in onderwijs en opvoeding? Wat is belangrijk voor mij? Onze kernwaarden – vertrouwen, respect, eigenaarschap, verbinding en professionaliteit – zijn een goed startpunt om deze dialoog te voeren. Hoe wil je die zelf en met je leerlingen uitwerken en uitdragen?

• Alle scholen maken een schoolplan waarin ze hun identiteit beschrijven.
• Scholen vertellen hun eigen verhaal over goed onderwijs.
• Elke school en elke medewerker voert een open dialoog over kernwaarden, binnen en buiten de school.

Wonderwijs maakt werk van goed onderwijs. Dat lijkt vanzelfsprekend. Maar wat is goed onderwijs eigenlijk? Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Sterker: het is aan ons om er steeds opnieuw over na te denken. Net als over de vraag: sluit het onderwijs van nu nog voldoende aan op wat leerlingen morgen nodig hebben? De samenleving en arbeidsmarkt veranderen immers continu. En nieuwe ontwikkelingen vragen om nieuwe antwoorden. Voor Wonderwijs betekent dit dat we ons (nog) meer moeten richten op een brede ontwikkeling van leerlingen; op leren leren, leren leven en leren samenleven.

De samenleving legt een groeiende behoefte aan ander onderwijs aan de dag. Aan onderwijs dat de uniciteit van elke leerling erkent en daar een veilige omgeving voor biedt. De scholen en docenten moeten hun onderwijs zó inrichten dat álle leerlingen er optimaal van profiteren. Dat houdt in: nagaan welke mogelijkheden en behoeften elke leerling heeft en onderzoeken welke vooruitgang hij of zij kan behalen.

Leerlingen die een Wonderwijs-school bezoeken, leggen een stevige basis waar ze in het vervolgonderwijs op voort kunnen bouwen. We richten ons op kwalificatie (kennis, vaardigheden, houdingen), socialisatie (normen, waarden, tradities, praktijken) en subjectivering (de persoonlijke vorming tot een zelfstandig, verantwoordelijk en kritisch individu). We versterken hun basisvaardigheden – lezen, schrijven en rekenen – en reiken essentiële kennis aan om mee te doen en mee te tellen in de samenleving. Denk aan informatievaardigheden, samenwerkingsvaardigheden, creatief denken, expressie en onderzoekend leren (21ste-eeuwse vaardigheden).

Executieve vaardigheden, zoals werkgeheugen, impulsbeheersing, concentratie, plannen, prioriteiten stellen en doelgericht gedrag, zijn belangrijk bij het leren. De komende periode besteden we extra aandacht aan de ontwikkeling van de executieve vaardigheden. Zodat onze leerlingen volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving en toegerust zijn om een leven lang te leren. Ook werken we met hen aan vertrouwen in het eigen kunnen en een positief zelfbeeld. We ondersteunen hen bij de ontwikkeling van hun talenten, leren hun zich open te stellen voor anderen en in verbinding te staan met hun omgeving.

We willen bereiken dat leerlingen in toenemende mate eigenaar zijn van hun leer- en ontwikkelproces. We willen dat zij ervaren dat ze iets kunnen (competentie), dat ze onderdeel uitmaken van een groep (verbondenheid) en dat ze in toenemende mate zelfsturing kunnen geven (autonomie).

Leerlingen leren met en van elkaar. We stimuleren dat kinderen uit verschillende jaargroepen met elkaar samenwerken aan opdrachten. Dit draagt bij aan hun vaardigheid tot samenwerken, hun zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.

Wonderwijs heeft verder de opdracht om de ICT-basisvaardigheden te versterken die in de 21ste eeuw onmisbaar zijn, zoals: mediawijsheid, informatie- en zoekvaardigheden en probleemoplossend denken. Naast een investering in ICT vereist dit een omslag in denken en de inzet van andere didactische werkvormen.

Vanuit een brede visie op vorming (‘met hart, hoofd en handen’) en onze kernwaarden werken we gestructureerd aan empirisch bewezen onderwijsvernieuwingen (evidence informed). Het eigenaarschap van elke leerling en het recht op een passende leerloopbaan staan daarbij centraal.

We werken met onze samenwerkingspartners aan een doorlopende ontwikkeling van 0-14 jaar, afgestemd op de mogelijkheden van elke individuele leerling.

• Alle scholen geven in hun schoolplan invulling aan de domeinen kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming.
• Sport en bewegen, culturele vorming, wetenschap, techniek en duurzaamheid zijn onderdeel van de brede vorming van onze leerlingen.
• Alle scholen beschrijven in hun schoolplan hoe ze de komende jaren werk maken van de ontwikkeling van de executieve functies.
• Alle scholen maken duidelijk hoe ze leerlingen in toenemende mate mede-eigenaar maken van het eigen leerproces.
• Alle scholen zetten in op het versterken van het groepsdoorbrekend werken en het eigenaarschap van leerlingen.
• Op alle scholen wordt gewerkt aan mediawijsheid, informatie- en zoekvaardigheden.
• Alle scholen staan open voor evidence informed-onderwijsvernieuwingen.
• Dankzij de variatie in identiteit en onderwijsaanpak doen we recht aan alle leerlingen en hun specifieke mogelijkheden, behoeften en wensen.

Persoonlijk leiderschap is de vaardigheid om jezelf aan te sturen en richting te geven. Het gaat over regie nemen en initiatief te tonen, zodat je je talenten en potentieel tot ontwikkeling kunt brengen. Je kunt het ook zelfverantwoordelijkheid, zelfsturing of eigenaarschap noemen. Voor alle medewerkers van Wonderwijs geldt: vanuit persoonlijk leiderschap neem je verantwoordelijkheid, krijg je verantwoordelijkheid en leg je verantwoordelijkheid af.
Het HRM-beleid is uitgerust met een nieuw functiebouwwerk en nieuwe gesprekscyclus waarin het persoonlijk leiderschap van de professional centraal staat.

Onze professionals zijn het kapitaal van de organisatie. Zij zetten zich individueel en als team in voor elke leerling en ouder. Behalve aan de medewerker zelf, is het aan de organisatie van de scholen om ons professioneel kapitaal gemotiveerd en up-to-date te houden en aan te sturen op hun ontwikkeling, zodat Wonderwijs garant blijft staan voor goed onderwijs.

• Wonderwijs-medewerkers krijgen en nemen in grote mate eigen verantwoordelijkheid voor hun persoonlijke groei en ontwikkeling.
• De Wonderwijs-organisatie helpt medewerkers hun persoonlijk leiderschap (verder) te ontwikkelen.

Wonderwijs maakt de komende periode meer werk van gezondheidsmanagement. We verleggen het accent van ziekteverzuim naar preventie en vitaliteit (positieve gezondheid). Daarbij onderscheiden we meerdere factoren van betekenis: fysieke, mentale en sociale en ook zingeving, geluk, kwaliteit van leven en dagelijks functioneren. Betrokken medewerkers die gelukkig zijn in hun werk boeken de beste resultaten.

Wonderwijs motiveert medewerkers om de regie te nemen over hun vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Een belangrijk thema dat we de komende periode met elkaar gaan onderzoeken is de werkdruk. Hoe kunnen we daar meer balans in aanbrengen? Om duurzame inzetbaarheid optimaal te bevorderen, maken we gebruik van het Huis van Werkvermogen².

Het werkvermogen is de mate waarin een medewerker, zowel lichamelijk (fysiek) als geestelijk (psychisch), in staat is om te werken. Zoals het Huis van Werkvermogen laat zien, wordt het werkvermogen niet alleen bepaald door arbeidsfactoren.
De onderste verdieping is de basis en omvat de fysieke en geestelijke gezondheid. Op de volgende verdieping bevinden zich de competenties (kennis en vaardigheden) die nodig zijn om het werk goed te kunnen doen. De derde verdieping is gereserveerd voor de normen en waarden (werkattitude en motivatie). Het element werk (lees: de arbeidssituatie) wordt met name bepaald door het leiderschap van de direct leidinggevende. Deze elementen bij elkaar opgeteld, bepalen iemands werkvermogen.

• Wonderwijs voert een actief en positief gezondheidsbeleid, met de nadruk op preventie en vitaliteit.
• Medewerkers nemen de regie over hun vitaliteit en worden daarbij door Wonderwijs optimaal ondersteund.
• Om duurzame inzetbaarheid optimaal te bevorderen, hanteren we het Huis van Werkvermogen.

Bij Wonderwijs is een diversiteit aan scholen aangesloten, elk met een eigen verhaal. Dat is één van de grootste krachten van Wonderwijs: verschillende identiteiten en onderwijsconcepten onder één paraplu. Diversiteit zien wij als een verrijking, als een voorwaarde om alle leerlingen in hun ontwikkeling te inspireren, stimuleren en begeleiden.

• Leerlingen verschillen van elkaar. In mogelijkheden, ondersteuningsbehoefte en wensen. In leerstijlen. In culturele en etnische achtergrond en in gezinssituatie. Wonderwijs ziet het als onze gedeelde verantwoordelijkheid om elke leerling naar vermogen te laten groeien.
• Dat leerlingen van elkaar verschillen, is voor hen, maar zeker ook voor ons als professionals, een kans om van elkaar te leren. Leren doe je (ook) samen!
• Ook als collega’s verschillen we van elkaar. Opnieuw: een kans om van elkaar te leren.
• Wonderwijs-scholen hebben ieder een eigen karakter en context. Die diversiteit nodigt uit tot uitwisseling en tot het verder ontwikkelen van de eigenheid van elke school.

Onze medewerkers hebben in toenemende mate te maken met veranderingen in hun omgeving. Denk aan nieuwe technologieën, maatschappelijke ontwikkelingen (zoals krimp) en veranderende prioriteiten. Om adequaat op veranderingen in de (school)omgeving in te kunnen spelen, moeten onze medewerkers is zekere mate wendbaar zijn.
Wendbaarheid is het vermogen om trends en ontwikkelingen tijdig waar te nemen en daar snel en adequaat naar te handelen. Dit vraagt van Wonderwijs en haar medewerkers om te blijven leren, samen te werken, lef te tonen en in verbinding te staan met de omgeving. We moeten onszelf niet vastzetten in denkbeelden, maar vragen stellen, ons richten op groei en openstaan voor vernieuwing.

Wonderwijs verbindt en voedt de expertise en talenten van onze medewerkers. Onze professionals hebben een hoofdrol in het lerend vermogen van de organisatie. Vandaar dat we individueel én collectief leren stimuleren, interne én externe leernetwerken (door)ontwikkelen en medewerkers uitnodigen om uitdagend onderwijs te ontwerpen en ermee te experimenteren. Wonderwijs-medewerkers laten zien dat zij in staat zijn de vragen van de samenleving te vertalen naar het onderwijs(aanbod).

• Wonderwijs stimuleert individueel én collectief leren. Fouten maken mag, we helpen elkaar.
• Medewerkers staan met elkaar en hun omgeving in verbinding; we hebben elkaar nodig.
• Wonderwijs maakt gebruik van het aanwezige talent.
• Wonderwijs-medewerkers laten zien dat zij in staat zijn de vragen van de samenleving te vertalen naar (vernieuwend) onderwijs(aanbod).

It takes a village to raise a child, luidt een Afrikaans spreekwoord. Er is een dorp nodig om een kind groot te brengen. Bij het opvoeden, leren en ontwikkelen van kinderen zijn idealiter alle mensen in de directe omgeving betrokken. Niet alleen de ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding en niet alleen de school draagt zorg voor het leren. Wonderwijs beschouwt dan ook de hele maatschappelijke omgeving als leeromgeving. In de samenwerking met onze educatieve een maatschappelijke partners brengen we ons perspectief op goed onderwijs dan ook actief in.

De vorming van leerlingen van 0 tot 14/18 jaar is onze gedeelde verantwoordelijkheid. Samen werken we aan het optimaliseren van de begeleiding van en zorg voor leerlingen. We bestrijden schooluitval en vervullen een spilfunctie in de leefbaarheid van de gemeenschap.

Ter versterking van ons lokale netwerk voor goed onderwijs, richten we onze blik de komende periode (nog meer) naar buiten. We weten wat we willen betekenen voor leerlingen, ouders, (educatieve) partners en de (directe) omgeving van de school en stralen dat zelfbewust uit.

• Wonderwijs ziet de hele maatschappelijke omgeving als leeromgeving.
• We richten de blik (nog meer) naar buiten en zoeken actief de samenwerking op met educatieve en maatschappelijke partners.
• We kennen onze kracht, weten wat we willen bereiken en stralen dat uit.

Het realiseren van onze doelstellingen staat of valt met een goede bedrijfsvoering. We willen het geld (de middelen) zo optimaal mogelijk inzetten voor hoogwaardig en betekenisvol onderwijs. Tegelijkertijd willen we de risico’s voldoende afdekken. De ontwikkelingen die we initiëren en waarop we willen inspelen – zoals de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs, krimp en vernieuwend onderwijs – vragen om passende (andere) organisatievormen, nieuwe samenwerkingsconstructies en financieringsmodellen. Een boeiende uitdaging voor de komende periode.

Een schoolgebouw moet passen bij de visie van de school op leren en ruimte bieden aan de brede vorming van kinderen. Ook moet de school een veilige plek zijn en uitnodigen tot ontmoeting, niet alleen tijdens de schooluren. Buiten de schooltijden om zijn de schoolgebouwen van Wonderwijs beschikbaar voor activiteiten die met onderwijs zijn verbonden. Schoolgebouwen zouden bovendien in een bredere maatschappelijke context inzetbaar moeten zijn. Zo worden ze niet alleen beter benut, maar nemen we ook verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in kernen/wijken door ruimte te bieden aan maatschappelijke activiteiten (buitenschoolse opvang, verenigings- of wijkcentrumactiviteiten). Die verantwoordelijkheid nemen we ook door kleine scholen in stand te houden, wat overigens ook vorm kan krijgen door medegebruik van ruimten in bestaande scholen. Om tot goede en gedragen plannen en afspraken te komen, werken we intensief samen met de gemeenten, die een regierol hebben in het onderwijshuisvestingsbeleid.

In samenwerking met de gemeenten streeft Wonderwijs naar duurzame schoolgebouwen. Met name bij nieuwbouw en renovatie is dit een belangrijk uitgangspunt. Ook bij onderhoud van bestaande schoolgebouwen heeft verduurzaming de komende jaren een hoge prioriteit. Binnen de budgetten voor materiële instandhouding is echter weinig tot geen ruimte voor verduurzamings-maatregelen. Wonderwijs spant zich dan ook in om investeringen in duurzaamheid samen met de gemeenten zo nodig op een andere wijze te financieren.

De bestaande meerjarige onderhoudsplannen worden ‘omgevormd’ tot duurzame meerjarige onderhoudsplannen. We streven ernaar om geplande vervangingen – in het kader van onderhoud – te combineren met verduurzamingsmaatregelen.

• We hebben aandacht voor duurzaamheid
• We stellen onze schoolgebouwen buiten schooltijd beschikbaar aan educatieve en maatschappelijke partners
• We staan open voor nieuwe samenwerkingsvormen en -partners
• Een huisvestingsproject is een gezamenlijk leerproces